LO w Ząbkowicach Śląskich

Tegoroczny Dolnośląski Festiwal Nauki jest organizowany już po raz dziewiętnasty. Ta, coraz bardziej rozbudowująca się i ciesząca popularnością, „impreza popularnonaukowa” dla właściwego funkcjonowania potrzebuje nie tylko odpowiedniego patronatu, a można tu wymienić: Kolegium Rektorów Wyższych Uczelni Wrocławia i Opola, Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego i Przewodniczącego Komitetu Badań Naukowych, Arcybiskupa Metropolitę Wrocławskiego, Wojewodę Dolnośląskiego, Marszałka Województwa Dolnośląskiego i Prezydenta Wrocławia, ale także wielu organizatorów. Są to uczelnie wyższe, Instytuty Polskiej Akademii Nauk, jednostki pozauczelniane, organizacje pozarządowe oraz środowiska lokalne: szkoły i władze samorządowe, które każdego roku z nowym zapałem zaczynają organizację tej bezprecedensowej imprezy. I jak co roku, w naszym regionie najwięcej imprez odbywa się w Liceum Ogólnokształcącym im. Władysława Jagiełły w Ząbkowicach Śl.

O wartości i znaczeniu Festiwalu nie trzeba chyba nikogo przekonywać. Nauka zamknięta w salach wykładowych nie zawsze jest zrozumiała i przychylnie odbierana, szczególnie przez młodych ludzi. Dolnośląski Festiwal Nauki organizuje, po wcześniejszej wrześniowej wrocławskiej edycji, październikowe sesje wyjazdowe, m.in. do Ząbkowic Śląskich. Ukierunkowane na wspieranie aktywności młodzieży w rozwijaniu swoich zainteresowań i zdolności, pozwalają postrzegać naukę jako uniwersalne osiągnięcie ludzkości.
Nie wszyscy jednak wiedzą, że to jedno z niezwykłych i najważniejszych przedsięwzięć edukacyjnych na Ziemi Ząbkowickiej powstało w naszej Szkole.

A wszystko zaczęło się od organizowania od 1998 r. „Wypraw naukowych w XXI wiek” z inicjatywy dr inż. Barbary Mianowskiej, nauczycielki chemii, która zaproponowała stworzenie forum młodych ludzi otwartych, ciekawych świata, mających swoje zainteresowania, pasje, pragnących podzielić się swoimi doświadczeniami, dyskutujących na nurtujące ich tematy – „forum ludzi ciekawych wszystkiego”. Odbywały się w szkole spotkania z pracownikami naukowymi uczelni wrocławskich, organizowane były wycieczki poznawcze, a także dzięki współpracy z uczelniami licealiści uczestniczyli w zajęciach laboratoryjnych. Regularnie od 1998 roku, gdy tylko rozpoczyna się Dolnośląski Festiwal Nauki, młodzież wyjeżdża na seminaria, wykłady, pokazy i warsztaty, a także zajęcia terenowe organizowane przez środowisko naukowe Wrocławia. Duże zainteresowanie wzbudzają, prowadzone od 2001 r., przez dr inż. Barbarę Mianowską i mgr inż. Ewę ¯uk, kilkuetapowe Sesje Ekologiczne. Składają sie one z ciekawych zajęć badawczych, Powiatowego Konkursu Ekologicznego oraz Rajdów Ekologicznych.

W następstwie tych działań u pani Barbary Mianowskiej rodzi się pomysł zorganizowania Ząbkowickiego Festiwalu Nauki, którego od tej pory jest koordynatorką. Stanowiło to olbrzymie wyzwanie organizatorskie. Wspólnie z mgr inż. Ewą ¯uk ustalają hasło na dany rok „Barwy wokół nas”. Uczniowie sami zgłaszają własne pomysły i realizują je pod kierunkiem nauczycieli. Po paromiesięcznej pracy przygotowane projekty okazują się bardzo atrakcyjne. Prezentowane są nie tylko uczniom naszego liceum, ale cieszą się również zainteresowaniem wśród uczniów innych szkół naszego powiatu. Kilka projektów realizowanych jest w trzech wersjach językowych (angielski, niemiecki i francuski). Pokazywane są gościom z Wiesloch podczas szkolnej wymiany młodzieży, stanowią interesującą wizytówkę szkoły w trakcie promocji naszego Liceum.

Pierwszy Ząbkowicki Festiwal Nauki odbył się w 2001 r., prezentacje dotyczyły powstawania barw, barwienia tkanin, kolorowej fotografii, święcących gazów, barw w świecie zwierząt, a nawet nowoczesnych fryzur. Niezwykłą atrakcję stanowił przygotowany przez Koło Naukowe Studentów Chemii Politechniki Wrocławskiej „ALLIN” plenerowy show chemiczny „Barwa i dźwięk”. Rok później Festiwal przygotowano z jeszcze większym rozmachem, podczas dwudniowych zajęć zaprezentowano już 25 projektów uczniowskich. Warto podkreślić, że na początku nie mieliśmy żadnych środków finansowych, była to autentyczna pasja „ludzi ciekawych wszystkiego”.

Dzięki inicjatywie i zaangażowaniu dr Barbary Mianowskiej, program Ząbkowickiego Festiwalu Nauki został zaprezentowany pani prof. dr hab. Aleksandrze Kubicz, głównemu Koordynatorowi Dolnośląskiego Festiwalu Nauki. Jej podziw i autentyczny zachwyt prezentowanymi działaniami uczniów ząbkowickiego LO stał się najlepszą rekomendacją naszych działań na posiedzeniu Rady Programowej DFN. Sam pomysł samodzielnego przygotowania Ząbkowickiego Festiwalu Nauki i pokazane projekty spotkały się z uznaniem członków Rady, czego wyrazem było włączenie Ząbkowickiego Festiwalu już w tym samym roku do programu Dolnośląskiego Festiwalu Nauki.

Od samego początku program sesji regionalnych zakłada organizację interdyscyplinarnych zajęć oraz rozbudzanie wrażliwości kulturalnej młodzieży. Dodatkowo pani Barbara Mianowska postawia dołączyć do programu sesji regionalnej DFN poznawanie różnych miejscowości i związanych z nimi walorów przyrodniczo-kulturowych, stąd zajęcia w Ząbkowicach Śląskich i różnych atrakcyjnych miejscach powiatu. Oprócz pracowników akademickich zajęcia prowadzone są również przez regionalnych pasjonatów, absolwentów naszego Liceum, studentów, a nawet uczniów.

W roku 2003 pojawiają się dwie części Festiwalu: pierwsza to wykłady, pokazy prowadzone przez pracowników naukowych wyższych uczelni wrocławskich oraz druga – regionalna. Tradycją sesji ząbkowickiej DFN stało się poznawanie niezwykłych ludzi oraz ciekawych miejsc powiatu ząbkowickiego. Odwiedzaliśmy już Srebrną Górę, podziwiając jej położenie i górującą nad nią twierdzę górską, poznawaliśmy historię Kolei Sowiogórskiej, tektonikę i historię górnictwa w Górach Złotych, zachwycaliśmy się również pięknem Opactwa Cystersów w Henrykowie, bogactwem kulturowo-przyrodniczym Barda, zwiedzaliśmy zabytki Ząbkowic Śląskich, Ziębic, a także pałac królewny Marianny i obiekty pocysterskie w Kamieńcu Ząbkowickim. W bieżącym roku mogliśmy uczestniczyć w warsztatach prowadzonych przez artystów i pasjonatów tworzących w gminie Ciepłowody. Podczas kolejnych edycji próbowaliśmy wielu sportów ekstremalnych. Dużym zainteresowaniem cieszą się zawsze różnorodne warsztaty: biologiczne, fizyczne, chemiczne, informatyczne, muzyczne, plastyczne czy dziennikarskie. Wielokrotnie zmagania festiwalowe uwiecznione zostały w formie specjalnie redagowanej przez młodzież Gazety Festiwalowej.

Od samego początku patronat nad sesją ząbkowicką Dolnośląskiego Festiwalu Nauki objął Starosta Ząbkowicki, który od wielu już lat wspiera również finansowo nasze działania. Zajęcia dla wszystkich chętnych są zawsze bezpłatne. Warto podkreślić, że organizacja tak dużej imprezy popularnonaukowej nie byłaby możliwa bez wsparcia Dyrekcji Liceum i nauczycieli. Na początku działania koordynatora wspierała mgr inż. Ewa ¯uk – nauczycielka matematyki i informatyki, a od kilku lat współorganizatorem jest mgr Regina Bigoś – nauczycielka biologii i języka niemieckiego. Jesienne sesje Dolnośląskiego Festiwalu Nauki zainicjowane przez nasze Liceum stały się trwałą tradycją w Powiecie Ząbkowickim. Podczas kolejnych edycji Ząbkowickiego Festiwalu Nauki gościliśmy wielu znamienitych gości świata nauki z Polski i z zagranicy, ponad 360 osób, niektórzy wracali później wielokrotnie. Z roku na rok rosła liczba uczestników.

Popularyzowanie wiedzy jest przedsięwzięciem wyjątkowo trudnym i czasochłonnym. Aby być zrozumianym i zaaprobowanym przez słuchaczy, trzeba prezentować temat komunikatywnie i ciekawie, pozbyć się rutyny i specjalistycznego słownictwa naukowego, trzeba być naprawdę oczytanym w danym zagadnieniu. Chcemy wspólnie doświadczać wiedzy w szerokim tego słowa znaczeniu, zobaczyć to, czego często na zajęciach lekcyjnych w szkole nie mamy możliwości poznać, wreszcie, by samemu przekonać siebie i innych, że nauka jest naprawdę ciekawa, można się nią bawić, a dla niektórych może stać się prawdziwą pasją.

dr inż. Barbara Mianowska
foto: archiwum Ząbkowickiego Festiwalu